Bu günkü konumuz “Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?”:

Başka hiçbir yerde bulamayacağınız derecede ince bir analiz.

Araca etki eden kuvvetler temel olarak statik ve dinamik kuvvetler olarak ikiye ayrılabilir. Statik şartlar sadece araç durmuş vaziyette iken tek başına mevcuttur. Gerek aracın sürekli hareket halinde olmasından kaynaklanan; momentum, merkez kaç kuvveti gerekse süspansiyon sisteminden kaynaklanan etkiler ve motordan tekerleklere intikal eden döndürme etkileri nedeniyle, bazen de fren etkisi vs ile farklı şartlarda değişken denge kaybı yaratan etkilere de dinamik etkiler diyebiliriz. Dinamik etkilerin hepsi kütle ilintili etkiler olduğu için, hepsini aracın kombine ağırlık merkezinden etkiyor olarak düşünebiliriz.

Kombine ağırlık merkezi: Aracın kendi ağırlığı dışında içindeki sabit olan olmayan tüm ilave ekipman, eşya ve insan yükleri dikkate alınarak hesap edilmiş ağırlık merkezidir.

Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile.

Araca yerleştirilen herhangi bir ilave yük, eğer aracın boş halinde hesap edilen ağırlık merkezinin üzerinde bir lokasyona yerleştirilir ise, aracın kombine ağırlık merkezini yukarı doğru kaydırır. Tam tersi, aracın boş ağırlık merkezinin altında bir seviyeye yerleştirilen ilave yük ise, aracın kombine ağırlık merkezini aşağı doğru kaydırır.

Denge-devrilme ‘nin temel kuralı, ağırlık merkezi yükseldikçe devrilmenin kolaylaşacağı, ağırlık merkezi alçaldıkça devrilmenin zorlaşacağıdır.

Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için Denge offroad ‘un neresindedir ve önemi nedir yazımızı okumanızda fayda olacaktır.

Şimdi gelelim analizimize örnek olacak araç özeline.

Aracımızın lastik dışından lastik dışına 190 cm genişlikte olduğunu,

Araç yüksekliğinin yaklaşık 190 cm olduğunu,

Araç ağırlığımızın ~2000 kg olduğunu,

Araca koyulan ilave tavan test yükünün yerden 200 cm yükseklikte yerleştirildiğini,

Araca koyulan ilave tampon seviyesi yükün yerden 70 cm yükseklikte yerleştirildiğini,

Aracın kendi boş ağırlık merkezinin yerden yaklaşık 95 cm yükseklikte olduğunu kabul ettik.

Tavan yüklerini ; tavan çadırı, tavan sepeti, tavana entegre gölgelik, port bagaj vs oluşturabilir.

Tampon seviyesi yükleri ise ; demir tampon, vinç, tampon içi su deposu vs oluşturabilir.

Analizimizde temel olarak, araç üzerindeki ilave 100 kg ‘lık bir ağırlığın, tampon veya tavan pozisyonunda,  statik ve dinamik olarak araca müspet ve menfi etkilerini inceleyeceğiz.

Müspet etki : Dengede kalmaya yardımcı olan etki

Menfi etki : Aracın dengesini kaybetmesine sebep olan etki

Yani araca ilave olarak yükleyeceğimiz 100 kg ağırlığın, tampon seviyesinde olması ile tavan sepeti seviyesinde olması arasında ne gibi farklılıklar olacaktır ?

Bu cevaplara göre de aracımıza tavan sepeti, tavan çadırı, tavan gölgeliği, port bagaj gibi ekipmanları koyduğumuzda sürüş alışkanlıklarımızı nasıl regüle etmemiz gerektiğini tartışacağız.

Hesap kolaylığı olması için bazı ölçüler daha anlaşılır yakın sayılara yuvarlanmıştır.

Dinamik etkilerin yönü, etkiye sebep olan faktöre bağlı olarak değişebilecektir. Hesap kolaylığı açısından ve etkinin moment kolunun en yüksek değerde olduğunu düşündüğümüz yön örnek çalışmamızda esas alınmıştır.

Ayrıca bu bir değerlendirme analizi olduğu için aşağıdaki açıklamalar doğrultusunda da kabuller yapılmıştır.

F kuvveti, 100 kg ağırlığını oluşturan kütlenin fonksiyonu olmak kaydıyla; momentumun, eylemsizlik momentinin, merkezkaç kuvvetinin, fren etkisinin, süspansiyon sisteminin vs ‘nin fonksiyonu olarak araca etkiyecektir. 100 kg ağırlık için, kütle sabit olsa da, neyin etkisinde ortaya çıktığına bağlı olarak tavan sepeti hizasında veya tampon hizasında, araca farklı kuvvet değerleri ile etkileyebilecektir. Bu yüzden F1 ve  F2 olarak adlandırılmışlardır.

30 m yarıçaplı bir viraja 60 km/h (16.667 m/s) bir hızla girecek olur isek;

100 kg ağırlığında bir cismin maruz kalacağı merkez kaç kuvveti;

(100 kg) / (9.81 m/s²) * (16.667 m/s)² / (30 m) = 94.39 kg olacaktır. Örnek hesabımızda, bunu yaklaşık 100 kg kabul edip, pozisyon farklılığının yaratacağı durumu göz ardı ederek F1=F2=100 kg kabul edebiliriz.

Notasyonumuz;  aracı dengede tutmaya çalışan tüm etkiler için  “+”, aracı devirmeye çalışan tüm için etkiler “-“ dir.

Örnek aracımız durağan ve düz vaziyette iken, hem kendi ağırlığı hem de ilave yükleri aracı dengede tutmaya çalıştığı için “+” olacaktır.

Araç düz pozisyonda ve hareket halinde iken araç ağırlığı ve ilave yükler “+” etki yaratırken, örneğin merkezkaç kuvvetinden kaynaklanan kuvvet “-“ etki yaratacaktır.

Aracın maruz kaldığı “-“ dinamik etki, aracı dengede tutmaya çalışan “+” etkiyi aşar ise araç devrilecektir.

Arazi şartlarında, aracın düz vaziyette olmadığını ve yana doğru yatık vaziyette olduğunu düşünecek olur isek, “-“ etkilerin çok daha küçük değerlerinde bu devrilme gerçekleşebilecektir.

Şimdi sayısal örneğimizi, aracın “dokunsan devrilecek” dediğimiz pozisyonda yani, aracın ağırlık merkezinin aracın devrilme noktası olan lastiğin en dış noktası ile aynı düşey hizaya gelecek kadar yatık olduğu durum için yapalım. Değerlendirme sadece ilave yük için yapılacaktır.

Bu durumda aracın ağırlığının devrilme noktasından geçen düşey eksene mesafesi 0 ‘dır. Yani araç boş ağırlığının, devrilme veya dengede tutma açısından etki eden momentinin kuvvet kolu 0 cm ‘dir. Doğal olarak M (moment) = G (ağırlık) x L (kuvvet kolu) formülünde L= 0 ise M = 0 olacaktır. Araç ağırlığının etkisinin 0 olduğu bu pozisyonda aracın tavan ve tampon seviyesine yerleştirilen ilave yükün etkisi ise şu şekilde ortaya çıkmaktadır;

Sadece statik etkiler için :

Tavan seviyesi yükleri için ,

M(-) = 100 kg x (-0.75 m) = -75 kg-m aracı devirecek şekilde

Tampon seviyesi yükleri için,

M(+) = 100 kg x 0.15 m =15 kg-m aracı dengede tutacak şekilde

Tampon seviyesi ve tavan seviyesi ilave 100 kg yük eş zamanlı araç üzerinde bulunuyor ise,

-75 + 15 = -60 kg-m devirme momenti fazlası ile araç devrilecektir.

Sadece tavan seviyesi ilave 100 kg yük araç üzerinde bulunuyor ise, -75 kg-m devirme momenti fazlası ile araç devrilecektir.

 Statik ve dinamik etkiler için :

Tavan seviyesi yükleri için ,

(Yukarıda izah edildiği gibi, F1=F2=100 kg kabul edildi)

M(-) = 100 kg x (-0.75 m) + 100 kg x (-2.10 m) = – 285 kg-m aracı devirecek şekilde

Tampon seviyesi yükleri için,

M(-) = 100 kg x 0.15 m  + 100 kg x (-1.15 m) = – 100 kg-m aracı devirecek şekilde

Tampon seviyesi ve tavan seviyesi ilave 100 kg yük eş zamanlı araç üzerinde bulunuyor ise,

(-285) + (-100) = -385 kg-m devirme momenti fazlası ile araç devrilecektir.

Sadece tavan seviyesi ilave 100 kg yük araç üzerinde bulunuyor ise, -285 kg-m devirme momenti fazlası ile araç devrilecektir.

Sayısal örnekten de anlaşılacağı gibi, tavan seviyesinde olan ilave yükler, araç özellikle yan yatmış pozisyonda ise hem statik durumda hem dinamik etkiler altında aracın daha erken devrilmesine sebep olacaktır.

Tampon seviyesinde bulunan ilave yükler ise, statik durumda aracın dengede kalmasına müspet etki yaratırken, dinamik etkileşim bu seviyedeki yükler için dahi, aracın devrilmesine sebep olabilecektir.

Sonuç ve Öneriler :

Hemen hemen hiçbirimiz, arazide kullandığımız araçları orijinal hali ile kullanmıyoruz. Arazi araçlarında en temel modifikasyonlar araç yükseltme ve lastik büyütmektir. Bu modifikasyonlar zaten aracın boş halinin ağırlık merkezini yukarı kaydırarak denge açısından olumsuz bir durumu beraberinde getirmektedir. Bunlara ilave olarak tavan seviyesinde koyacağımız her ilave yük aracın, özellikle yan durumda daha erken devrilmesine neden olacaktır.

Arazici aracını sever ve ona olabildiğince ekipman yükler. Bu ekipmanlardan bir kısmı görsel bir kısmı fonksiyoneldir. Örneğin; çalışmayan şnorkel, aktif olmayan dummy telsiz anteni bunlardan bazılarıdır. Yükseltilmiş ve MT – XT lastik takılmış bir aracı zaten teorik olarak asfaltta bile yüksek hızda sürmeyeceğimiz kabulü ile hareket edersek, araç aerodinamiğini olumsuz etkilemekten başka bir işe yaramayan şnorkelin hayati olumsuz bir etkiye sahip olması söz konusu olmayacaktır.

Ancak; tavan seviyesine koyulan her ilave yük araç güvenliğini olumsuz etkilemektedir. Bu yüzden sadece olsun diye tavan seviyesine işinize gerçekten yaramayacak hiçbir ağır ekipman koymayınız.

Eğer fiili kullanım ihtiyacınız nedeniyle araç tavanında; sepet, stepne, çadır, port bagaj, tente vs gibi ekipmanlar var ise, bunların yaratacağı olumsuz etkilerin farkında olarak araç kullanmamız hayati derecede önemlidir.

Araç yükseldikçe ve/veya daraldıkça veya referans kabul ettiğimiz 100 kg sepet yükü arttıkça etkiler olumsuz yönde artacaktır.

Saygılar Sevgiler

22/05/2020

Süleyman ATILGAN

İletişim: Facebook & Instagram

Süleyman Atılgan tarafından profesyonel olarak hazırlanmış off road temel teknik ve off road sürüş tavsiyelerini içeren diğer makalelerini aşağıda görüntüleyebilirsiniz.

• 
  Karda araç kullanma ve yol tutuş
  Süleyman Atılgan tarafından
  18 Kasım 2021
  Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugün konumuz “Karda araç kullanma ve yol tutuş” : Sakin bir zamanınızda okumanızı tavsiye… Daha fazla okuyun: Karda araç kullanma ve yol tutuş
• 
  Offroad da Pilotaj ve önemi nedir, nasıl geliştirilir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  7 Ekim 2020
  Bu günkü konumuz “Offroad ‘da Pilotaj”: Geçersin iyi pilotaj, kalırsın kötü pilotaj.  Peki bir yafta olmanın ötesinde nedir bu pilotaj? Sözlük anlamı ile bu soruya cevap verecek olur isek ; “bir hava taşıtını yönetme işi” olarak cevap verebiliriz. Gördüğünüz gibi bizimle ilgili bir şey değilmiş aslında. Ancak biz yine sözlük anlamına hapsolmayıp, kendi hayatımızın içindeki anlamını irdeleyeceğiz. Offroad ‘da pilotaj… Daha fazla okuyun: Offroad da Pilotaj ve önemi nedir, nasıl geliştirilir ?
• 
  Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  22 Mayıs 2020
  Bu günkü konumuz “Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?”: Başka hiçbir yerde bulamayacağınız derecede ince bir analiz. Araca etki eden kuvvetler temel olarak statik ve dinamik kuvvetler olarak ikiye ayrılabilir. Statik şartlar sadece araç durmuş vaziyette iken tek başına mevcuttur. Gerek aracın sürekli hareket halinde olmasından kaynaklanan; momentum, merkez kaç kuvveti gerekse süspansiyon sisteminden kaynaklanan etkiler… Daha fazla okuyun: Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?
• 
  Offroad ‘da Dik Tırmanış ve Karın Açısı
  Süleyman Atılgan tarafından
  13 Mayıs 2020
  Bugünkü konumuz “Offroad ‘da dik tırmanış ve karın açısı”: Evet, Sevgili Arkadaşlar, bu akşam hafta sonu gezilerimizin birinde yaptığımız dik bir çıkışın teknik analizi yapacağız. Konu ile ilgili ilk videomuz aşağıdadır. Daha çok debelenme sürecine ait görüntülerdir. İkinci videomuz ise çıkışın başarılı bir şekilde gerçekleştiği sürece aittir. Ekli resimlerin üzerinde gerekli açıklamalar var. İlk videoda, aracın dik yokuşta ilerleme ile… Daha fazla okuyun: Offroad ‘da Dik Tırmanış ve Karın Açısı
• 
  Offroad da Engel Nasıl Aşılmalı ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  25 Mart 2020
  Bugünkü konumuz “Off road Araçla Engel Nasıl Aşılmalı  ?“ 4×4 off road aracınız ile arazide engebeleri aşarken veya kısa ancak dik ve yüksek çıkışlarda ne yapmalıyız, ne yapar isek çıkabiliriz, çıkmamızın mümkün olmadığı durumlar nelerdir, tehlikeleri nelerdir sorularına cevap arayacağız. Öncelikle bulunduğumuz ve tırmanmaya çalıştığımız düzlemler arasındaki yükseklik farkının aracın arka tekerlekleri rampaya dayandığında, rampanın köşesinin veya aşmaya çalıştığımız engelin… Daha fazla okuyun: Offroad da Engel Nasıl Aşılmalı ?
• 
  Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  23 Mart 2020
  Off Road Lastik Seçimi Bugünkü konumuz “Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim  ?”: Lastik işi özellikle offroad camiasına yeni dahil olanlar için tam bir muammadır. Biraz zaman geçip yeterli tecrübeyi edindikten sonra herkes kendice bir doğrunun peşinden gidecektir. Bu doğrular da genelde birbirinden farklı olacaktır. Ben de kendimce edindiğim tecrübeleri ve tespitlerimi paylaşmaya çalışacağım. Öncelikle araçlarda kullandığımız offroad lastiklerinin tiplerini hatırlatarak… Daha fazla okuyun: Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim ?
• 
  Offroad ‘da Ağır Araç mı Hafif Araç mı ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  18 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugünkü konumuz “Offroad ‘da Ağır Araç mı Hafif Araç mı  ?”: Sorumuz aslında… Daha fazla okuyun: Offroad ‘da Ağır Araç mı Hafif Araç mı ?
• 
  Lastik Büyütme ve Offroad Sürüşüne Etkileri Nelerdir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  16 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugünkü konumuz “Lastik Büyütme ve Offroad Sürüşüne Etkileri Nelerdir ?”: Araç modifikasyonun hemen… Daha fazla okuyun: Lastik Büyütme ve Offroad Sürüşüne Etkileri Nelerdir ?
• 
  Artikülasyon ‘un yol tutuşa etkisi nedir? Faydalı artikülasyon nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  12 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugün konumuz “Artikülasyon ‘un yol tutuşa etkisi nedir? Faydalı artikülasyon nedir ?”: Konumuz… Daha fazla okuyun: Artikülasyon ‘un yol tutuşa etkisi nedir? Faydalı artikülasyon nedir ?
• 
  Derin Su Geçişi, Alınması Gereken Tedbirler ve Riskleri Nelerdir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  10 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bu günkü konumuz “Derin Su Geçişi, Alınması Gereken Tedbirler ve Riskleri Nelerdir ?”… Daha fazla okuyun: Derin Su Geçişi, Alınması Gereken Tedbirler ve Riskleri Nelerdir ?
• 
  Yol kenarı Devrilme Analizi
  Süleyman Atılgan tarafından
  7 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Offroad Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bu günkü konumuz “Yol kenarı Devrilme Analizi” : Bu yazımızdan önce “Off-road ve… Daha fazla okuyun: Yol kenarı Devrilme Analizi
• 
  Araçla dik çıkış mı daha tehlikeli, yoksa dik iniş mi daha tehlikeli ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  5 Mart 2020
  “İster husui ister Arazi Aracınızla Sizce Dik yapılan çıkış mı daha tehlikeli , dim dik rampadan aşağı iniş mi daha tehlikeli ?” : Bu yazımızdan önce “Off-road ve denge” konulu yazımızı okumanızı tavsiye ederim. Bilen biliyor. Biz bilmeyen ve emin olmayanlar için konuyu tekrar gündeme getiriyoruz. Yoksa bu konular 30 yıl önce de tartışılıyordu. Riskler nelerdir; Off Road Araçların Dik… Daha fazla okuyun: Araçla dik çıkış mı daha tehlikeli, yoksa dik iniş mi daha tehlikeli ?
• 
  Denge off-road‘un neresindedir ? Off- Road Araçlar Denge ve önemi nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  5 Mart 2020
  Bu günkü konumuz “Denge off-road ‘un neresindedir ve arazi araçlarında önemi nedir ?” : Bugün konumuz bir off road ekipman, araç teçhizatı veya mekanizma üzerine değil, bir kavram üzerine. “Denge” . Temel fizik kuralları çerçevesindeki tanımı ile, “bir cisim duruyorsa veya sabit hızla hareket ediyorsa dengede kabul edilir”. Peki, denge off-road sürüşünün neresindedir ve önemi nedir ? Eğer off-road ‘u… Daha fazla okuyun: Denge off-road‘un neresindedir ? Off- Road Araçlar Denge ve önemi nedir ?
• 
  Off-Road Araçlar da “Orta Kilit” ve Önemi Nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  4 Mart 2020
  Bu günkü konumuz “Off Road Orta Kilit” Off-road ve diferansiyel ilişkisini incelediğim yazıma yapılan yorumlardan, diferansiyel orta kilit konusunda bir kavram kargaşası olduğunu fark ettim. Bu konuya olabildiğince açıklık getirmeye çalışacağım. 4×4 sistemler aslında tüm lastiklere eş zamanlı eşit güç gönderen sistemler değildir. Motor gücü elektrik akımı gibidir. Yani direncin az olduğu yöne akma eğilimi vardır. Güç üreten kısım motor (engine), bunu… Daha fazla okuyun: Off-Road Araçlar da “Orta Kilit” ve Önemi Nedir ?
• 
  4×4 Off-Road Araçlar da Diferansiyel ne işe yarar ? Diferansiyelin Büyük Önemi Nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  4 Mart 2020
  Off-road ve diferansiyel :   Diferansiyel, offroad un en önemli unsurlarından biridir. 4×4 sandığımız bir aracın aslında neden 4×1 olduğunun cevabı burada gizli. Araziye çıkan herkesin bu temel bilgiye sahip olması ve arazi arabası ile hangi şartta ne yapabilir veya ne yapamazı yorumlaması gerekir. Cümlelerin hiçbiri alıntı değildir. Bilgilerin bir kısmı da özgün ve sadece bu yazıya ait akıl yürütmeleridir.… Daha fazla okuyun: 4×4 Off-Road Araçlar da Diferansiyel ne işe yarar ? Diferansiyelin Büyük Önemi Nedir ?
• 
  Off-Road Araç Seçimi Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyiz ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  2 Mart 2020
  İlk konumuz ; araziye çıkacağım, 4×4 araç seçimi yaparken dikkat etmeliyim ? Off road araç seçimi için majör faktör bence kişisel beğenidir. Arazici 4×4 aracına aşıktır. Zaten arazicinin gözü bu aşktan kör olmasa, böyle bir off road araç çeşitliliği olmaz. Herkes, “bu işin doğrusu budur” der ve bir tek arazi aracı üzerinde mutabık kalınıp sadece o araba kullanılırdı. Şimdi gelelim arazide… Daha fazla okuyun: Off-Road Araç Seçimi Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyiz ?
• 
  Amatör Telsizci Belgesi nedir ? Ne işe yarar ? Nasıl alınır ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  2 Mart 2020
  Amatör telsizci Belgesi Nedir ? Nereden alınır ? Bu günkü konumuz Amatör Telsizci Belgesi : Sevgili arkadaşlar bildiğiniz gibi her yıl 2 defa Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından , amatör telsizcilik sınavı yapılmaktadır. Geçen yıl ilk sınav 29 Mart 2020 Pazar günü yapıldı. Son başvuru tarihi ise 13 Mart 2020 idi. 2021 de ki güncel sınav tarihleri için Telsiz İşletme Müdürlüğü sayfasından bilgi alabilirsiniz.… Daha fazla okuyun: Amatör Telsizci Belgesi nedir ? Ne işe yarar ? Nasıl alınır ?

Off Road Lastik Seçimi

Bugünkü konumuz “Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim  ?”:

Lastik işi özellikle offroad camiasına yeni dahil olanlar için tam bir muammadır. Biraz zaman geçip yeterli tecrübeyi edindikten sonra herkes kendice bir doğrunun peşinden gidecektir. Bu doğrular da genelde birbirinden farklı olacaktır. Ben de kendimce edindiğim tecrübeleri ve tespitlerimi paylaşmaya çalışacağım.

Öncelikle araçlarda kullandığımız offroad lastiklerinin tiplerini hatırlatarak başlayalım.

AT – All Terrain (Tüm arazilerde)

MT – Mud Terrain (Çamur arazilerde)

XT – eXtreme Terrain (Aşırı / uç noktada arazilerde)

Olarak adlandırılan genel bir offroad lastik sınıflandırması vardır diyebiliriz.

İnternet üzerinde offroad lastik ile ilgili arama yaptığınızda, özellikle satış sitelerinin bir çoğunda, lastik seçimi yaparken karşınıza şu rakamlar gelecektir;

%50 Asfalt – %50 arazi ise AT Lastik,

%20 Asfalt – %80 arazi ise MT Lastik,

%5 Asfalt – %95 arazi ise XT Lastik.

Özellikle yeni başlayan offrod cu, arabam her yerde gitsin diye, AT lastiğe balıklama dalabilir, “mud terrain” tanımı sebebiyle MT lastik tercih edebilir, veya en iyi ben olayım diye XT lastik edinebilir. Şansı var ise, genel kullanım amacı ve kullanım tarzı seçtiği lastiğe uyar ve sıkıntısız kullanmaya devam eder, şansı yok ise peşi sıra yaşadığı bir miktar başarısızlık ve/veya memnuniyetsizliğin ardından lastik değiştirme arayışına başlar.

Öncelikle yukarıda verilen yüzdelerin neyi ifade ettiğini doğru anlayarak başlamak lazım lastik seçimine. Bu yüzdeler, lastiğin takılacağı aracın, yaklaşık ortalama asfalt ve arazi şartlarında ne kadar zaman geçirdiği ile ilgilidir. Asfalt sürüş konforu veya arazi sürüş başarısı ile doğrudan ilgisi yoktur.

Asfalt şartları bellidir ama, arazi şartları çok değişkendir. Orman içi toprak yollar da arazi sayılır, belinize kadar girdiğiniz çamur da.

Bu yüzden kendimize doğru bir hedef seçmeliyiz ve o hedef doğrultusunda lastik tipimiz tayin etmeliyiz.

Ben bazı hedefler ve bu hedeflere ulaşmak için yapılan lastik seçimlerini ve ortaya çıkan sonuçları örneklerle anlatmaya çalışacağım.

Hedef  : Araziye çıkacağım ama, asfaltta sıkıntısız bir sürüş istiyorum.

Tercih  : AT Lastik tercih edilecektir.

Sonuç  : Asfaltta konforlu bir sürüş beklentisi karşılanır. Arazi sürüşünden beklentiniz toprak yol gezileri ise, arazide de memnun kalırsınız. Daha zorlu gevşek, çamurlu, ıslak dik çıkış ve inişler olan offroad sürüşlerinde ise maalesef gönlünüz biraz kırılır. Karda ise, daha arazici olduğu düşünülen MT ‘lerden yüksek performans sergileyince bu defa gururunuz okşanacak biraz.

Hedef  : Zorlu şartlarda da ortalamanın üzerinde bir sürüş başarısı istiyorum.

Tercih  : MT Lastik tercih edilecektir.

Sonuç  :  Asfaltta 20 km/h altındaki hızlarda hafif tıkırtı hissedeceksiniz, 80 km/h üzerindeki hızlarda da yoldan yoğun uğultu sesi işiteceksiniz. Ayrıca araca asfalt lastikleri takılı iken ulaşabildiğiniz hızlara artık sürüş güvenliği için çıkamayacaksınız. Gevşek zemin, kaya zemin, dik iniş-çıkış performansınız arzu ettiğiniz seviyede olur iken, adıyla çelişir bir şekilde çamurda o kadar da başarılı olmadığını göreceksiniz. Asfaltta yağmurda kaydığınızı fark etmeye başlayınca tedirgin olacaksınız. Karda ise arazi kabiliyeti daha düşük kabul edilen AT ‘lerden daha başarısız olunca biraz burulacaksınız.

Hedef  : Arazide her parkurda kayıtsız şartsız başarı istiyorum. (Arazide kayıtsız şartsız başarı diye bir şey yok ama hadi hedefimiz bu olsun diyelim)

Tercih  : XT Lastik tercih edilecektir.

Sonuç  : Özellikle çamur parkurlarda arzu edilen başarı elde edilecektir. Ancak mümkünse parkur evinizin arka bahçesinde bir yerde olsun. 60-70 km yol gidip, arazide en fazla 10 km yol yapıp tekrar 60-70 km geri gelince XT lastiğin babasına bolca rahmet okuyacaksınız. Asfalt sürüşünde her hız seviyesinde takırtı tukurtu uğultu eksik olmayacaktır.

Hedef  : Her parkurda başarılı bir sürüş ve asfaltta yüksek bir konfor arıyorum.

Tercih  : ???

Sonuç  : Bu hedefe ulaşmamızı sağlayacak tipte bir lastik yok. Sadece bazı lastikler için MT asfalt sürüş konforu ve XT arazi performansı alınabileceği ifadeleri var. Ben bunlardan bir tanesini telaffuz edeyim, Interco Super Swamper TSL SX.

Aynı kategorideki lastikler arasında bile belirgin yol tutuş farklılıkları olabilmektedir. Bu tespitler genel lastik karakterleri dikkate alınarak yapılmıştır. MT Lastiklerin kar sürüşünde performansları istikrarlı değil iken belli bir marka MT lastiğin kar performansı da fevkalade yüksek de olabilir. İstisnalar kaideyi bozmaz diyeceğiz bu durumda.

Kar sürüşü konusunda daha önceki yazımızı okumanızı tavsiye ederim.

Arazi aracı kullanırken başarılı bir arazi sürüşü yapmak bazen her şeyin önüne geçebiliyor. Bu biraz da insanın nefsine yenilmesi oluyor aslında. Arazide nefsinize yenilmeyin ve illa da valla da buradan geçeceğim diye, arazi araçlarına hiç yakışmayan çavuş desen biçimsiz lastikleri takmayın lütfen. Arazi aracına hiç yakışmayan bir lastiktir. İş makinesi değil onlar arazi taşıtı. 4×4 bir traktör veya JCB 4CX alın amaç sadece başarılı bir sürüş ise, çok daha memnun kalırsınız.

Sonuç ve Öneriler:

Lastik seçerken, %50 Asfalt – %50 arazi ise AT, %20 asfalt – %80 arazi ise MT, %5 asfalt – %95 arazi ise XT söyleminin bir aldatmaca olduğunun ve arazi sürüş başarısı ile doğrudan ilgili olmadığının farkında olun.

İlk arazi aracımı aldığımda, yaptığım ilk şey lastiklerimi değiştirmek oldu. Bu % yanılgısına ben de düştüm. Bir takım AT lastik aldım. Stepneyi değiştirme gereği bile duymadım. Psikolojim şöyle idi, “her yere giderim her şeyi yaparım”. Zaman içinde yaşanan hayal kırıklıkları ayaklarımın yere basmasını sağladı.

Lastik seçmeden önce beklentilerinizi net bir şekilde ortaya koyun. Mümkünse hedeflediğiniz lastik tipi ile donatılmış bir araç ile hem asfaltta hem de arazide test sürüşü yapın ki sonradan bir sürpriz ile karşılaşmayın.

Lastik takımı 4 adet değil 5 adettir. Yedek lastiğinizi de mutlaka takıma dahil düşünün.

Arazi araçları için yaz dönemi ve kış dönemi farklı lastik takımı kurulabilir. Örneğin; yazın AT kışın MT veya yazın MT kışın XT. Ülkemiz ekonomik şartları göz önüne alındığında bu pek mümkün olmuyor.

Ben bunun bir adım ötesine gidiyorum ve bir araziciye 4 araç lazım diyorum. Bir tane çok zor parkurlara girmeden kamp için kullanacağı (hadi bu defender olsun), bir tane eşyamı nereye koyacağım derdi yaşamayacağı çift kabin, bir tane hoby car olarak kullanabileceği (mümkünse rubicon olsun), bir tane de aşırı hor kullanıp canını çıkartabileceği.

Bu arada arazi lastiği kategorisinde yer almayan ancak arazi performansı şaşırtıcı derecede iyi olan kar lastikleri ile geçen sene birlikte gezilere katıldığımız Kanaga Smyrni ve Volkan Dural Subaru ‘larla harikalar yarattı.

Son söz araya sıkıştırayım, orta kilitsiz araç almayın, mümkünse asgari arka kilidi olan veya çok masraf çıkartmadan takılabilecek bir araç seçin.

Normal şartlarda ; orta kilit + arka kilit + MT Lastik birlikteliğinin, orta kilit + XT Lastikten daha iyi performans vereceğini göz ardı etmeyin.

Saygılar Sevgiler

23/03/2020Süleyman ATILGAN İletişim: Facebook & Instagram

Süleyman Atılgan tarafından profesyonel olarak hazırlanmış off road temel teknik ve off road sürüş tavsiyelerini içeren diğer makalelerini aşağıda görüntüleyebilirsiniz.

• 
  Karda araç kullanma ve yol tutuş
  Süleyman Atılgan tarafından
  18 Kasım 2021
  Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugün konumuz “Karda araç kullanma ve yol tutuş” : Sakin bir zamanınızda okumanızı tavsiye… Daha fazla okuyun: Karda araç kullanma ve yol tutuş
• 
  Offroad da Pilotaj ve önemi nedir, nasıl geliştirilir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  7 Ekim 2020
  Bu günkü konumuz “Offroad ‘da Pilotaj”: Geçersin iyi pilotaj, kalırsın kötü pilotaj.  Peki bir yafta olmanın ötesinde nedir bu pilotaj? Sözlük anlamı ile bu soruya cevap verecek olur isek ; “bir hava taşıtını yönetme işi” olarak cevap verebiliriz. Gördüğünüz gibi bizimle ilgili bir şey değilmiş aslında. Ancak biz yine sözlük anlamına hapsolmayıp, kendi hayatımızın içindeki anlamını irdeleyeceğiz. Offroad ‘da pilotaj… Daha fazla okuyun: Offroad da Pilotaj ve önemi nedir, nasıl geliştirilir ?
• 
  Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  22 Mayıs 2020
  Bu günkü konumuz “Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?”: Başka hiçbir yerde bulamayacağınız derecede ince bir analiz. Araca etki eden kuvvetler temel olarak statik ve dinamik kuvvetler olarak ikiye ayrılabilir. Statik şartlar sadece araç durmuş vaziyette iken tek başına mevcuttur. Gerek aracın sürekli hareket halinde olmasından kaynaklanan; momentum, merkez kaç kuvveti gerekse süspansiyon sisteminden kaynaklanan etkiler… Daha fazla okuyun: Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?
• 
  Offroad ‘da Dik Tırmanış ve Karın Açısı
  Süleyman Atılgan tarafından
  13 Mayıs 2020
  Bugünkü konumuz “Offroad ‘da dik tırmanış ve karın açısı”: Evet, Sevgili Arkadaşlar, bu akşam hafta sonu gezilerimizin birinde yaptığımız dik bir çıkışın teknik analizi yapacağız. Konu ile ilgili ilk videomuz aşağıdadır. Daha çok debelenme sürecine ait görüntülerdir. İkinci videomuz ise çıkışın başarılı bir şekilde gerçekleştiği sürece aittir. Ekli resimlerin üzerinde gerekli açıklamalar var. İlk videoda, aracın dik yokuşta ilerleme ile… Daha fazla okuyun: Offroad ‘da Dik Tırmanış ve Karın Açısı
• 
  Offroad da Engel Nasıl Aşılmalı ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  25 Mart 2020
  Bugünkü konumuz “Off road Araçla Engel Nasıl Aşılmalı  ?“ 4×4 off road aracınız ile arazide engebeleri aşarken veya kısa ancak dik ve yüksek çıkışlarda ne yapmalıyız, ne yapar isek çıkabiliriz, çıkmamızın mümkün olmadığı durumlar nelerdir, tehlikeleri nelerdir sorularına cevap arayacağız. Öncelikle bulunduğumuz ve tırmanmaya çalıştığımız düzlemler arasındaki yükseklik farkının aracın arka tekerlekleri rampaya dayandığında, rampanın köşesinin veya aşmaya çalıştığımız engelin… Daha fazla okuyun: Offroad da Engel Nasıl Aşılmalı ?
• 
  Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  23 Mart 2020
  Off Road Lastik Seçimi Bugünkü konumuz “Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim  ?”: Lastik işi özellikle offroad camiasına yeni dahil olanlar için tam bir muammadır. Biraz zaman geçip yeterli tecrübeyi edindikten sonra herkes kendice bir doğrunun peşinden gidecektir. Bu doğrular da genelde birbirinden farklı olacaktır. Ben de kendimce edindiğim tecrübeleri ve tespitlerimi paylaşmaya çalışacağım. Öncelikle araçlarda kullandığımız offroad lastiklerinin tiplerini hatırlatarak… Daha fazla okuyun: Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim ?
• 
  Offroad ‘da Ağır Araç mı Hafif Araç mı ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  18 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugünkü konumuz “Offroad ‘da Ağır Araç mı Hafif Araç mı  ?”: Sorumuz aslında… Daha fazla okuyun: Offroad ‘da Ağır Araç mı Hafif Araç mı ?
• 
  Lastik Büyütme ve Offroad Sürüşüne Etkileri Nelerdir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  16 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugünkü konumuz “Lastik Büyütme ve Offroad Sürüşüne Etkileri Nelerdir ?”: Araç modifikasyonun hemen… Daha fazla okuyun: Lastik Büyütme ve Offroad Sürüşüne Etkileri Nelerdir ?
• 
  Artikülasyon ‘un yol tutuşa etkisi nedir? Faydalı artikülasyon nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  12 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugün konumuz “Artikülasyon ‘un yol tutuşa etkisi nedir? Faydalı artikülasyon nedir ?”: Konumuz… Daha fazla okuyun: Artikülasyon ‘un yol tutuşa etkisi nedir? Faydalı artikülasyon nedir ?
• 
  Derin Su Geçişi, Alınması Gereken Tedbirler ve Riskleri Nelerdir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  10 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bu günkü konumuz “Derin Su Geçişi, Alınması Gereken Tedbirler ve Riskleri Nelerdir ?”… Daha fazla okuyun: Derin Su Geçişi, Alınması Gereken Tedbirler ve Riskleri Nelerdir ?
• 
  Yol kenarı Devrilme Analizi
  Süleyman Atılgan tarafından
  7 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Offroad Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bu günkü konumuz “Yol kenarı Devrilme Analizi” : Bu yazımızdan önce “Off-road ve… Daha fazla okuyun: Yol kenarı Devrilme Analizi
• 
  Araçla dik çıkış mı daha tehlikeli, yoksa dik iniş mi daha tehlikeli ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  5 Mart 2020
  “İster husui ister Arazi Aracınızla Sizce Dik yapılan çıkış mı daha tehlikeli , dim dik rampadan aşağı iniş mi daha tehlikeli ?” : Bu yazımızdan önce “Off-road ve denge” konulu yazımızı okumanızı tavsiye ederim. Bilen biliyor. Biz bilmeyen ve emin olmayanlar için konuyu tekrar gündeme getiriyoruz. Yoksa bu konular 30 yıl önce de tartışılıyordu. Riskler nelerdir; Off Road Araçların Dik… Daha fazla okuyun: Araçla dik çıkış mı daha tehlikeli, yoksa dik iniş mi daha tehlikeli ?
• 
  Denge off-road‘un neresindedir ? Off- Road Araçlar Denge ve önemi nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  5 Mart 2020
  Bu günkü konumuz “Denge off-road ‘un neresindedir ve arazi araçlarında önemi nedir ?” : Bugün konumuz bir off road ekipman, araç teçhizatı veya mekanizma üzerine değil, bir kavram üzerine. “Denge” . Temel fizik kuralları çerçevesindeki tanımı ile, “bir cisim duruyorsa veya sabit hızla hareket ediyorsa dengede kabul edilir”. Peki, denge off-road sürüşünün neresindedir ve önemi nedir ? Eğer off-road ‘u… Daha fazla okuyun: Denge off-road‘un neresindedir ? Off- Road Araçlar Denge ve önemi nedir ?
• 
  Off-Road Araçlar da “Orta Kilit” ve Önemi Nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  4 Mart 2020
  Bu günkü konumuz “Off Road Orta Kilit” Off-road ve diferansiyel ilişkisini incelediğim yazıma yapılan yorumlardan, diferansiyel orta kilit konusunda bir kavram kargaşası olduğunu fark ettim. Bu konuya olabildiğince açıklık getirmeye çalışacağım. 4×4 sistemler aslında tüm lastiklere eş zamanlı eşit güç gönderen sistemler değildir. Motor gücü elektrik akımı gibidir. Yani direncin az olduğu yöne akma eğilimi vardır. Güç üreten kısım motor (engine), bunu… Daha fazla okuyun: Off-Road Araçlar da “Orta Kilit” ve Önemi Nedir ?
• 
  4×4 Off-Road Araçlar da Diferansiyel ne işe yarar ? Diferansiyelin Büyük Önemi Nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  4 Mart 2020
  Off-road ve diferansiyel :   Diferansiyel, offroad un en önemli unsurlarından biridir. 4×4 sandığımız bir aracın aslında neden 4×1 olduğunun cevabı burada gizli. Araziye çıkan herkesin bu temel bilgiye sahip olması ve arazi arabası ile hangi şartta ne yapabilir veya ne yapamazı yorumlaması gerekir. Cümlelerin hiçbiri alıntı değildir. Bilgilerin bir kısmı da özgün ve sadece bu yazıya ait akıl yürütmeleridir.… Daha fazla okuyun: 4×4 Off-Road Araçlar da Diferansiyel ne işe yarar ? Diferansiyelin Büyük Önemi Nedir ?
• 
  Off-Road Araç Seçimi Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyiz ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  2 Mart 2020
  İlk konumuz ; araziye çıkacağım, 4×4 araç seçimi yaparken dikkat etmeliyim ? Off road araç seçimi için majör faktör bence kişisel beğenidir. Arazici 4×4 aracına aşıktır. Zaten arazicinin gözü bu aşktan kör olmasa, böyle bir off road araç çeşitliliği olmaz. Herkes, “bu işin doğrusu budur” der ve bir tek arazi aracı üzerinde mutabık kalınıp sadece o araba kullanılırdı. Şimdi gelelim arazide… Daha fazla okuyun: Off-Road Araç Seçimi Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyiz ?
• 
  Amatör Telsizci Belgesi nedir ? Ne işe yarar ? Nasıl alınır ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  2 Mart 2020
  Amatör telsizci Belgesi Nedir ? Nereden alınır ? Bu günkü konumuz Amatör Telsizci Belgesi : Sevgili arkadaşlar bildiğiniz gibi her yıl 2 defa Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından , amatör telsizcilik sınavı yapılmaktadır. Geçen yıl ilk sınav 29 Mart 2020 Pazar günü yapıldı. Son başvuru tarihi ise 13 Mart 2020 idi. 2021 de ki güncel sınav tarihleri için Telsiz İşletme Müdürlüğü sayfasından bilgi alabilirsiniz.… Daha fazla okuyun: Amatör Telsizci Belgesi nedir ? Ne işe yarar ? Nasıl alınır ?

[ad_1]

Lastik çapı ile lastik genişliğini birbiriyle karıştırmamak gerekli. İkisi birbirinden fayda/zarar açısından zemine de bağlı olarak çok farklı kavramlardır. Ancak piyasada tedarik edilebilir lastikler açısından, genel anlamda lastik çapı büyüdükçe, genişliği de artmaktadır.

Özellikle solid aks araçlarda diferansiyel karpuzunu yerden uzaklaştırmanın lastik çapı büyütmek dışında “makul” bir yolu yoktur. Portal aks benzeri uygulamalar bizim konuştuğumuz araçlar açısından ütopik çözümlerdir.

Normal bir aracın diferansiyel karpuzunun yere uzaklığının ~ 16 cm olduğunu kabul edersek, lastik ebadı 3” arttırılmış (örneğin 30” ‘den 33“ ‘e) bir araç için ;

3 inch x 2.54 cm/inch = 7.62 cm

7.62/2=3.81 cm
3.81/16= %23.81 hatırı sayılır bir yükselmedir.
Bazen aracın altını takır tukur vurmadan ilerlemek için 1 cm e ihtiyaç duyarsın. Eğer, O 1cm varsa vurmadan geçersin, yoksa vurursun geçersin veya kalırsın.

Başarılı bir araziye sürüşü için, lastiklerimizi olabildiğince büyütmek gerekliliği tartışılmaz bir gerçektir.

Lastik büyütme ile ilgili bizi sınırlayacak unsurlar neler olabilir?

Bu unsurları başlıklar altında inceleyecek olur isek :

Fiziksel Sınırlar:

Lastiğin fiziksel olarak davlumbaz ve çamurluğun içine sığması gerekir. Veya ufak tefek tıraşlamalar ile bunun sağlanabilmesi gerek. Çok derin modifikasyonlar ile bigfoot yaparsınız, sınır yok bu işte. Bizim değerlendirmelerimiz makuliyet sınırları içinde yapılacak modifikasyonlar için.
Yükseltme kiti uygulanmış ise, bunun çok aşırıya gitmeden yapılmasını öneririm.

Lastiği fiziksel olarak davlumbazın içine yerleştirebiliyor olmak veya biraz kesip biçerek yerleştirebilmek, istediğimiz kadar ebat büyütmemize imkan verir mi? Örneğin jimny ‘e 42” lastik takabilir miyiz ?

Takmaya bir engel yok, önemli olan sağlıklı kullanılabilir mi ? Özellikle İstanbul gruplarında çavuş desen iri lastik takılmış Suzukilere rastlamak mümkün. Bu araçlara bakıp sadece davlumbaz ve çamurluk tıraşlayarak bu lastiklerin takılmadığını bilmekte fayda var. Aktarma organlarında çok derin modifikasyonlar olan araçlar onların birçoğu.

Aktarma Organları İle İlgili Sınırlayıcı Unsurlar:

Bir taraftan lastik büyütürken, diğer taraftan, aracın motor-şanzıman-arazi şanzımanı-şaftlar-diferansiyel-akslar üzerinden akan gücünün aracı kıracak kadar zorlamadan lastiklere aktarılmasını sağlamak gerekmektedir.

Lastiği, orijinaline göre büyüttüğümüz oranda ayna mahruti oranını değiştirirsek, diferansiyele kadar olan sistem için riskleri makul ölçüde azaltmış oluruz. Bu şu demektir; ayna mahruti oranı 4.10 ve orijinal lastiği 32” olan bir aracın lastiklerini, 35” ‘e çıkartırsak, yeni oran 4.10*35/32 =4.48 olacaktır. Yani yeni ayna mahruti oranı, 4.48 ‘den büyük ve en yakın oran olmalıdır. 4.56 olabilir örneğin. Bu değişim yapıldıktan sonra, motor aksamları-şanzıman-arazi şanzımanı-şaftlar açısından, lastiğin büyütülmesinin yarattığı ilave zorlayıcı etki ortadan kalkmış olacaktır. Ancak diferansiyelin içi ve akslar için durum maalesef böyle olmayacaktır. Eğer diferansiyelin iç muhafazası, avare dişliler ve milleri, aks dişlileri ve akslar, önde U-joint veya CV-joint bağlantıları artan yükü karşılayacak dayanıklılığa sahip değil ise, arabayı çok naif kullanmaz iseniz, bir yerde “dama” diyecektir ve kırılacaktır.

Etki tepki prensibi gereği, lastiklerin aracı ilerletmek için zemine uyguladığı kuvvet kadar bir kuvvet de, zemin tarafından lastiğin dış çeperine uygulanır. Yani lastik çapı büyüdüğünde bu kuvvetin moment kolu da büyüyeceği için, büyüyen lastikle birlikte araç daha fazla güce ihtiyaç duyacak ve daha fazla zorlanacaktır.

Akslara intikal eden kuvvetin üst sınırı, sürtünme kuvveti * tekerlek yarıçapı kadar burulma momenti doğuracaktır. Denklemde yarıçap çarpan olduğu için, çap ne kadar büyürse, karşı koyan burulma momenti de o kadar artacaktır. Eğer lastiği aracın altyapısının kaldıramayacağı kadar büyütmüş isek, bu karşı koyan burulma momenti aks kesebilir. Aks yeterince kuvvetliyse, diferansiyel dağılabilir, o da yeterince kuvvetliyse, şaft ıstavrozuna, arazi şanzımanına, şanzımana, motora kadar zayıf bulduğu neresi varsa orayı kırar. Hiçbirini kırmıyorsa, aracın altyapısı zaten bu ebadı kaldıracak kadar güçlüdür.

Aracı zorlayan tek parametre bu da değildir. Daha az olmakla birlikte, lastiğin kütlesinin bir parametresi olan ve, harekete geçme esnasında motordan gelen güce karşı koyan, lastiğin kütle eylemsizlik momenti (Mass moment of inertia) de vardır. Durağan vaziyette olan lastiği harekete geçirmeye çalıştığımızda ortaya çıkan karşı kütle direncidir. Kütle ağırlığın yerçekimi ivmesine bölünmesi ile elde edildiği ve yer çekimi ivmesi sabit olduğu için, eylemsizlik momentindeki değişimi doğrudan ağırlığın parametresi olarak da değerlendirebiliriz.
Yani özetle lastiğin kütle eylemsizlik momenti, ağırlığı ve çapının karesi ile doğru orantılıdır. (I=mr^2/2)

Lastik ağırlaştıkça ve çapı arttıkça bu karşı direnç de artacaktır.

Bu demektir ki ; Lastik büyüttükten sonra gaza çok diri basmayın, aks kesersiniz. Bu durum Ön diferansiyeli DANA 30 olan ZJ ve WJ grubu araçlarda çok yaygındır.

Aktarma organları modifiye edilmemiş hali ile, O “heybetli” defender ‘ı ısrarla küçücük lastiklerle kullanmaya devam edilmesinin temelinde yatan da budur.

Diğer Unsurlar :

Büyük arazi lastiği takarak modifiye ettiğiniz aracınız artık; daha çok yakıt harcayan, asfaltta yol tutuş zayıflamış, güvenli kullanım için hız sınırları kayda değer miktarda aşağı çekilmiş, asfaltta virajlarda hafif kasislerde bile izinden daha fazla şaşan bir araç olmuştur. Bu unsurlardan da en alt seviyede etkilenmek istiyorsanız, lastiğinizi daha az büyütmek zorunda olduğunuzu bilmekte fayda var.

Sonuç ve öneriler :
Arazici herkesin bildiği gibi, bir araç araziye yaklaştıkça asfalttan uzaklaşır. Hem asfalt performans ve güvenliğim olsun, hem de arazi performansım çok yüksek olsun, hem karnım doysun hem pastam dursun gibi oluyor. Böyle bir seçenek yok.

Genellikle, ne kadar büyük lastik o kadar iyi arazi performansı diyebiliriz.

Araziye çıkacaksanız, aracın altyapısının müsade ettiği en fazla yükseltmeyi yapın ve en büyük lastiği takın.

Lastiklerinizi büyütün, ancak ne kadar büyüteceğiniz ile ilgili kararı sadece fiziksel olarak lastiği araca uydurabilmenize göre vermeyin. Aracın mevcut aktarma sistemlerinin toleransları dahilinde, gerekirse bu aktarma parçalarını da modifiye ederek lastiklerinizi büyütün.

Anahtar kelime, “aracın altyapısının müsade ettiği”.

Büyük lastikler araç görselini de oldukça müspet etkiliyor. Ancak aktif olarak sahada olan arkadaşlarımızın, sadece araç görseli için lastik büyüttükleri kanaatinde değilim.

Lastik büyüttüğünüzde, gaza biraz daha itidalli basın, ani yüklenmelerden kaçının. Gaz tepkime cihazlarının ani yüklenmelerin seviyesini arttırdığını bilerek, özellikle araç mekanik sınırlarına kadar lastikleri büyütülmüş araçlarda gaz tepkime sürelerini azaltan cihazları kullanmaktan kaçının.

Araçların makul miktarda yükseltilmiş hallerinde sürtme yapmayan lastik ebatlarının, aynı zamanda üretici tarafından aktarma sistemlerinde ilave bir tedbir alınmadan kullanılabilecek maksimum ebatlar olduğu genel kabulünü göz ardı etmeyin.

Lastik ebadı ve/veya ayna mahruti değişimi, aracın gerçek hızı ile gösterge hızı arasında sapmalara sebep olacaktır. Yeni kuşak araçlarda yazılım mahareti ile düzeltme yapılabilirken, eski kuşak araçlarda, lastik ebat ve ayna mahruti oranına karşılık gelen hız teli dişlisinin değiştirilmesi ile bu sorun giderilebilir. Yazılım mahareti ile yapılan düzenleme sadece hızı düzeltmeyip, araç otomatik vites ise, yeni duruma göre vites geçiş devirlerini de düzenlemektedir.

Offroad amaçlı kullanılan iri lastikler genelde daha geniş de oluyor. Araç orjinal lastiği 245 mm genişlikte ve 7″ genişlikte janta takılıysa, lastiği 35″x12.5″ ebadına çıkarttıysanız, muhtemelen 9″ yeni offsetli jantlara ihtiyacınız olacak. Lastiklerin bilgi föylerinde takılabilecekleri min-max jant genişlikleri ile ilgili bilgiler oluyor. Satıcıların bilgilerine çok güvenmeyin, seçtiğiniz lastiğin üreticinin sitesinden önerilen jant genişliği ile ilgili bilgiyi doğrudan alın.

Büyütülmüş lastikler ile düz yol sürüşünde problem yaşamasanız bile, artikülasyon ve/veya direksiyonun tam tur döndürülmesinde davlumbaz sürtmesi veya doğrudan şase veya kaportaya sürtme problemi yaşama ihtimaliniz vardır. Bu durum lastik marka ve cinslerine göre de farklılık gösterebilmektedir. Bazen lift kit uygulaması bile yetersiz kalabilmektedir. Mümkünse deneyip alın.

Saygılar Sevgiler

16/03/2020

[ad_2]

[pt_view id=”3af118445s”]

Off-road ve diferansiyel :   Diferansiyel, offroad un en önemli unsurlarından biridir. 4×4 sandığımız bir aracın aslında neden 4×1 olduğunun cevabı burada gizli. Araziye çıkan herkesin bu temel bilgiye sahip olması ve arazi arabası ile hangi şartta ne yapabilir veya ne yapamazı yorumlaması gerekir. Cümlelerin hiçbiri alıntı değildir. Bilgilerin bir kısmı da özgün ve sadece bu yazıya ait akıl yürütmeleridir. Yani başka yerde yok.   Amacımız diferansiyeli felsefik bir yaklaşımla anlatmak. Farklı mekaniğe sahip diferansiyellerin aralarındaki fark ya da kendi detayları bizim için çok önemli değil. Önemli olan kullanım amaçları ve verdikleri hizmettir.

Diferansiyel nedir ? Diferansiyel nasıl çalışır ?

Diferansiyel nedir ve neden diferansiyele ihtiyaç vardır ? Diferansiyel sürüş sırasında tekerlekler arasında ortaya çıkan tur farkını, tölere ederek lastiklere güç aktarımını sağlayan mekanizmanın genel adıdır. Diferansiyel tekerleklerin farklı veya aynı hızda dönmesini sağlamaz, buna müsaade eder sadece. Bir araç, viraj alırken 4 tekeri de farklı izde gider. Her izin yarıçapı farklı olduğu için, tüm tekerlekler farklı çizgisel hızlarda döner. İlk resimde bunu görebiliriz. Eğer bu durumu tölere edecek dahili bir mekanizma yok ise, tekerlekler kısa kısa patinajlar ile tur farkını tölere etmeye çalışır. Bu patinajcıklar, aracın aktarma organlarını lüzumsuz yere zorlar, lastiklerin de normalden fazla aşınmasına neden olur. Aktarma organları yeterince güçlü değilse aks kesme veya benzeri kırılmalara da sebep olabilir.

Diferansiyelin ana çalışma prensibi nedir ?

Diferansiyel nasıl çalışır ? sorusuna verdiğim cevabı okumadan önce size şu iki videoyu izlemenizi tavsiye edeceğim.  

Videolarda anlatıldığı ve ikinci resimden anlaşıldığı gibi, şaftın ucunda U-joint (üniversal joint) olarak adlandırılan mafsal, şaftı mahruti miline bağlar ve onu tahrik eder. Bunun sonucunda diferansiyel içerisinde yer alan ayna dişlisi dönmeye başlar. Diferansiyel muhafaza içinde 4 adet, 2 şer 2 şer karşılıklı yerleştirilmiş aks dişlileri ve avare dişli-istavroz dişlisi-örümcek dişlileri vs olarak bilinen dişliler vardır. Diferansiyel de muhafaza aynaya sabit olarak bağlanmıştır. Şafttan tahrik geldiğinde, mahruti döner, mahruti aynayı döndürür, ayna muhafazayı döndürür, avare dişliler, dönerek değil iterek aks dişlilerini harekete geçirir. Buraya dikkat. Dönerek değil iterek. Bu da her iki aksı da harekete geçirir. Yani aslında arazi şanzımanından diferansiyele, oradan akslara intikal eden dönme hareketi, aslında bilinen şekli ile tekdüze bir dişli hareketi değildir. Herhangi bir sebepten akslar farklı tur atma ihtiyacı hisseder ise, o zaman avare dişliler sadece iterek değil aynı zamanda dönerek bu farklı tur ihtiyacına cevap verir. Bu en bilinen diferansiyel tipinin ana çalışma prensibidir. Faklı mekaniğe sahip diferansiyel tiplerinin detaylarının neler olduğu bizim içim önemli değil. Önemli olan hepsinin benzer hizmet vermesi. İşte, araç çapraza düştüğünde neden ilerlemeye devam edemediğimizin cevabı burada. Motor gücü elektrik akımı gibidir, direnç nerede az ise o tarafa kaçar. Yani bir tekerlek traksiyon kaybeder ise, motorun tüm gücünü emer ve boş tur atmaya devam eder. Bu arada traksiyon sağlayabilecek yere basan tekerleğe hiç güç gitmediği için araç debelenir durur. Bu durum genelde çapraza düşmek olarak adlandırdığımız pozisyonda gerçekleşse de, nadiren aynı taraftaki iki tekerin eş zamanlı zemine tutunma problemi yaşadığı durumlar da yaşanabilir.

Diferansiyel tipleri nelerdir ?

İnternet üzerinde konu ile ilgili araştırma yaptığınızda, gerek yerli gerek yabancı kaynaklarda karşınıza şu ana diferansiyel tipleri gelecektir.

1-) Açık Diferansiyel Tipi (Open Differential)

2-) Kilitli Diferansiyel Tipi (Locked Differential)

3-) Viskoz Sınırlı Kaydırmalı Diferansiyel Tipi (Viscous Limited Slip Differential)

4-) Mekanik veya Elektrik Kontrollü Sınırlı Kaydırmalı Diferansiyel Tipi (Mechanical Clutch-Type LSD, also eLSD)

5-) Torsen & Helical Differential

6-) Torque Vectoring Differential

Falan filan. Bu sınıflandırmalarda kavram çelişkileri var. Bu yüzden ben bu sınıflandırmalara bağlı kalmadan farklı bir yaklaşımla konuya değineceğim. Dedim ya felsefik bir yaklaşımımız olacak bu yazıda. Yukarıda diferansiyelin ne olduğunu ve off road araçlarda diferansiyelin ihtiyacımız olduğunu açıkladım. Bu yüzden biz çalışma prensibindeki farklıklara aldırış etmeden, off road diferansiyelin temel fonksiyonunu dikkate alarak bu yazı boyunca diferansiyele diferansiyel diyeceğiz sadece.  

Kilitli diferansiyel nedir ?

Kilitli diferansiyel, kilitlemek için kullanılan yönteme bağlı olarak, sağ ve sol aks arasındaki tur farkı tolerans kabiliyeti azaltılmış veya tamamen ortadan kaldırılmış diferansiyeldir. Aslında, yukarıda verilen diferansiyel tipleri, biraz da bu kilit yöntem farklılıklarının oluşturduğu çeşitlemedir. Bu yüzden ben kilite de kilit diyeceğim. Sonuçta kilitli diferansiyel dendiğinde, yukarıda da söylediğim gibi, “sağ ve sol aks arasındaki tur farkı tolerans kabiliyeti azaltılmış veya tamamen ortadan kaldırılmış diferansiyel” ‘i anlayın. Kilit tipleri ve çalışma prensiplerinden master tezi çıkar. Bu yüzden çok detayına girmeyeceğim ve kendimce 4 ana kategoride inceleyeceğim. Bu kategorilerdeki davranış biçimleri farklı yöntem ve mekanik yapılar ile sağlanabilir. Bu detay bizim için çok önemli değil. Bizim için aldığımız hizmet ve sonuç önemli.  

Araçta Tam kilitleme Sağlayan Diferaniyel Sistemleri

Bu diferansiyel sistemleri mekanik olarak araçta tam bir kilitleme sağlar ve pinyon dişlisinden gelen gücün yarısını sağ aksa, yarısını sol aksa aktarır. Bizi daha çok ilgilendiren kilit mekanik kilittir. Mekanik kilit nedir ? Araçta mekanik kilidin temel prensipi, aks dişlilerinin farklı turda dönmesini önlemek şeklindedir. Bu da avare dişlilerin serbest dönmesi engellenerek kolayca başarılır. Yani sol aksınız ne dönerse sağ aksınız da aynı tur dönecektir artık. Bu yüzden tur farkı ihtiyacı olan virajlarda araç mekaniğini lüzumsuz yere zorlamamak için, kaygan olmayan zeminlerde bu tarz kilitleri hiçbir zaman devreye almıyoruz.  

Araçta Kısmi kilitleme Sağlayan Diferansiyel Sistemleri

En yaygın bilineni LSD diferansiyeldir. (Limited Slip Differential) ‘dir. Bu 4×4 diferansiyel sistemleri, tam kilitleme sağlayan diferansiyellere benzer hizmet verirler, ancak hiçbir zaman sağ ve sol aksa eşit güç aktarımında bulunamazlar. Veya bazı araçlarda bulunan diferansiyel sistemlerinde kilit mekanizmasının hizmet vermesi için tekerleğin yere basar vaziyette olması gerekir. Bu yüzden tam kilitli diferansiyel sistemlerine göre daha verimsizdirler. Hatta zaman içinde yaşanan mekanik aşınma nedeniyle, yaşlı arabalarda varlığı ile yokluğu anlaşılmaz bile.  

Sağ ve Sol Aksa Farklı Güç Aktarabilen Diferansiyel Sistemleri

VLSD (Viscous Limited Slip Differential), e-LSD bu gurup diferansiyellerdendir. Bu sistemler sağ ve sol aks arasında ihtiyaca göre farklı güç aktarım kabiliyetine sahiptir. Bazı sistemlerde akslar arasında tur farkı ortaya çıkmadan sistem devreye girmez. Çok sık devreye girip çıktıkları şartlarda, ısınma problemleri vardır. Ayrıca mekanizmaların ömrü vardır, çok sık devreye girip çıkması bu ömrü kısaltır.  

Araç Fren mekanizmasından faydalanan Diferansiyel Sistemleri

EDL nedir ? (electronic diffrential lock) EDL tabanlı çekiş destek sistemleridir. Tüm elektronik çekiş kontrol sistemlerini bu guruba dahil edebiliriz. EDL tabanlı sistemlere her marka kendisi ayrı bir isim veriyor, ancak temel çalışma prensibi şudur. EDL tavanlı çekiş destek sistemine sahip arazi araçlarında aks üzerinde tur sayan sensörler vardır. bunlar ABS sensörleridir. asıl görevleri ABS fren sistemi içinde hizmet vermek olarak algılansa da EDL, ASR, ESP v.s. bir sürü sistemin temel veri sağlayıcısıdır. Araç ABS sensörleri vasıtası ile sağ ve sol aks üzerindeki tur farkını tespit eder. Fark öngürülen toleransların dışında ise, fazla turu olan tekerleğe otomatik olarak fren yapar. Dolayısıyla motor gücü manasız bir şekilde boş dönen tekerleğe akmaz ve traksiyon sağlayan tekerleğe akar, ve araç yürümeye devam edebilir. Bu sistem başarılı görünse de ağır kullanım şartlarında verimli değildir. Bir yandan frene basarken bir yandan da gaza basmak gibidir. Disklerde ve balatalarda aşınma, ısınma, çizilme vs problemleri yaratabilir. Yeni kuşak bırakın arazi, binek arabalarının bile tamamına yakınında değişik isimle yer almaktadır.  

Kilit durumuna topluca bakacak olur isek ; Arazi aracınız da orta kilidiniz ve diferansiyel kilitleriniz yok ise : Aracınız 4×1 ‘dir. 4×4 off road aracınızın tek tekerleği traksiyon kaybeder ise motorun tüm gücünü o tekerlek emecektir ve aracınızı yürütmeniz mümkün olmayacaktır.

Orta Kilidiniz var, diferansiyel kilitleriniz yok ise : Aracınız 4×2 ‘dir. Ön iki tekerlek veya arka iki tekerlek yol tutuyor ise sürüşü sürdürebilirsiniz. Ön ve arka birer tekerlek (sağ sol fark etmez) aynı anda traksiyon kaybeder ise sürüşü sürdüremezsiniz. Orta Kilit ve arka kilit var ise: Aracınız 4×3 ‘dür. Arka iki tekerlek ve ön bir tekerlek aynı anda traksiyon kaybetmediği sürece sürüşünüzü sürdürebilirsiniz. Arka iki tekerlek traksiyon kaybeder ise tüm güç ön şafta akar. Ön bir tekerlek de traksiyon kaybeder ise, bu defa tüm güç önde traksiyon kaybeden tek tekerleğe akar. Bu zor düşülecek bir durumdur. Orta Kilit ve ön-arka kilit var ise: Aracınız 4×4 ‘dür. Dört tekerlek de traksiyon kaybetmediği sürece yolda kalmazsınız.

Zorlu arazi koşullarında her yere girebilen yeteneklere sahip 4×4 off road aracı modifiye etmek için uygulamanız gereken tercihinize bağlı off road diferansiyel seçenekleri

Sonuç ve Öneriler : Arazi arabası seçiminin birçok kriteri vardır. Benim kanaatim, bu kriterlerin en belirleyici olanı kişisel beğenidir. O yüzden bu işin 2*2=4 gibi bir aritmetiği yoktur. Önerim, orta kilidi olmayan araç kesinlikle almayın. Mümkünse orijinalinde en azından arka kilidi olan veya, çok masraf yapmadan arka kilit uygulanabilecek bir araç alın. Aldığınız araca yapmayı düşüneceğiniz modifikasyonların başına, eğer yok ise arka kilidi koyun. Saygılar, Sevgiler.

02.03.2020   Süleyman Atılgan İletişim: Facebook & Instagram

Süleyman Atılgan tarafından profesyonel olarak hazırlanmış off road temel teknik ve off road sürüş tavsiyelerini içeren diğer makalelerini aşağıda görüntüleyebilirsiniz.

• 
  Karda araç kullanma ve yol tutuş
  Süleyman Atılgan tarafından
  18 Kasım 2021
  Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugün konumuz “Karda araç kullanma ve yol tutuş” : Sakin bir zamanınızda okumanızı tavsiye… Daha fazla okuyun: Karda araç kullanma ve yol tutuş
• 
  Offroad da Pilotaj ve önemi nedir, nasıl geliştirilir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  7 Ekim 2020
  Bu günkü konumuz “Offroad ‘da Pilotaj”: Geçersin iyi pilotaj, kalırsın kötü pilotaj.  Peki bir yafta olmanın ötesinde nedir bu pilotaj? Sözlük anlamı ile bu soruya cevap verecek olur isek ; “bir hava taşıtını yönetme işi” olarak cevap verebiliriz. Gördüğünüz gibi bizimle ilgili bir şey değilmiş aslında. Ancak biz yine sözlük anlamına hapsolmayıp, kendi hayatımızın içindeki anlamını irdeleyeceğiz. Offroad ‘da pilotaj… Daha fazla okuyun: Offroad da Pilotaj ve önemi nedir, nasıl geliştirilir ?
• 
  Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  22 Mayıs 2020
  Bu günkü konumuz “Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?”: Başka hiçbir yerde bulamayacağınız derecede ince bir analiz. Araca etki eden kuvvetler temel olarak statik ve dinamik kuvvetler olarak ikiye ayrılabilir. Statik şartlar sadece araç durmuş vaziyette iken tek başına mevcuttur. Gerek aracın sürekli hareket halinde olmasından kaynaklanan; momentum, merkez kaç kuvveti gerekse süspansiyon sisteminden kaynaklanan etkiler… Daha fazla okuyun: Tavan yükleri ve güvenli sürüş açısından araca etkileri nelerdir ?
• 
  Offroad ‘da Dik Tırmanış ve Karın Açısı
  Süleyman Atılgan tarafından
  13 Mayıs 2020
  Bugünkü konumuz “Offroad ‘da dik tırmanış ve karın açısı”: Evet, Sevgili Arkadaşlar, bu akşam hafta sonu gezilerimizin birinde yaptığımız dik bir çıkışın teknik analizi yapacağız. Konu ile ilgili ilk videomuz aşağıdadır. Daha çok debelenme sürecine ait görüntülerdir. İkinci videomuz ise çıkışın başarılı bir şekilde gerçekleştiği sürece aittir. Ekli resimlerin üzerinde gerekli açıklamalar var. İlk videoda, aracın dik yokuşta ilerleme ile… Daha fazla okuyun: Offroad ‘da Dik Tırmanış ve Karın Açısı
• 
  Offroad da Engel Nasıl Aşılmalı ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  25 Mart 2020
  Bugünkü konumuz “Off road Araçla Engel Nasıl Aşılmalı  ?“ 4×4 off road aracınız ile arazide engebeleri aşarken veya kısa ancak dik ve yüksek çıkışlarda ne yapmalıyız, ne yapar isek çıkabiliriz, çıkmamızın mümkün olmadığı durumlar nelerdir, tehlikeleri nelerdir sorularına cevap arayacağız. Öncelikle bulunduğumuz ve tırmanmaya çalıştığımız düzlemler arasındaki yükseklik farkının aracın arka tekerlekleri rampaya dayandığında, rampanın köşesinin veya aşmaya çalıştığımız engelin… Daha fazla okuyun: Offroad da Engel Nasıl Aşılmalı ?
• 
  Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  23 Mart 2020
  Off Road Lastik Seçimi Bugünkü konumuz “Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim  ?”: Lastik işi özellikle offroad camiasına yeni dahil olanlar için tam bir muammadır. Biraz zaman geçip yeterli tecrübeyi edindikten sonra herkes kendice bir doğrunun peşinden gidecektir. Bu doğrular da genelde birbirinden farklı olacaktır. Ben de kendimce edindiğim tecrübeleri ve tespitlerimi paylaşmaya çalışacağım. Öncelikle araçlarda kullandığımız offroad lastiklerinin tiplerini hatırlatarak… Daha fazla okuyun: Arazide Hangi Lastiği Tercih Etmeliyim ?
• 
  Offroad ‘da Ağır Araç mı Hafif Araç mı ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  18 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugünkü konumuz “Offroad ‘da Ağır Araç mı Hafif Araç mı  ?”: Sorumuz aslında… Daha fazla okuyun: Offroad ‘da Ağır Araç mı Hafif Araç mı ?
• 
  Lastik Büyütme ve Offroad Sürüşüne Etkileri Nelerdir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  16 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugünkü konumuz “Lastik Büyütme ve Offroad Sürüşüne Etkileri Nelerdir ?”: Araç modifikasyonun hemen… Daha fazla okuyun: Lastik Büyütme ve Offroad Sürüşüne Etkileri Nelerdir ?
• 
  Artikülasyon ‘un yol tutuşa etkisi nedir? Faydalı artikülasyon nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  12 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bugün konumuz “Artikülasyon ‘un yol tutuşa etkisi nedir? Faydalı artikülasyon nedir ?”: Konumuz… Daha fazla okuyun: Artikülasyon ‘un yol tutuşa etkisi nedir? Faydalı artikülasyon nedir ?
• 
  Derin Su Geçişi, Alınması Gereken Tedbirler ve Riskleri Nelerdir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  10 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Off-road Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bu günkü konumuz “Derin Su Geçişi, Alınması Gereken Tedbirler ve Riskleri Nelerdir ?”… Daha fazla okuyun: Derin Su Geçişi, Alınması Gereken Tedbirler ve Riskleri Nelerdir ?
• 
  Yol kenarı Devrilme Analizi
  Süleyman Atılgan tarafından
  7 Mart 2020
  [ad_1] Off-road Temel Teknik Bilgiler Sevgili off-road ve doğa tutkunu arkadaşlar, Offroad Temel Teknik Bilgiler yazı dizimizin bir paylaşımı ile daha birlikteyiz. Vereceğim bilgiler; konsantre, teknik temele dayalı, yaşanmış tecrübeleri içeren ve bazıları off-road literatüründe ilk kez isim bulacak detayları içeren paylaşımlardır. Okuyuculara fayda sağlaması dileği ile. Bu günkü konumuz “Yol kenarı Devrilme Analizi” : Bu yazımızdan önce “Off-road ve… Daha fazla okuyun: Yol kenarı Devrilme Analizi
• 
  Araçla dik çıkış mı daha tehlikeli, yoksa dik iniş mi daha tehlikeli ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  5 Mart 2020
  “İster husui ister Arazi Aracınızla Sizce Dik yapılan çıkış mı daha tehlikeli , dim dik rampadan aşağı iniş mi daha tehlikeli ?” : Bu yazımızdan önce “Off-road ve denge” konulu yazımızı okumanızı tavsiye ederim. Bilen biliyor. Biz bilmeyen ve emin olmayanlar için konuyu tekrar gündeme getiriyoruz. Yoksa bu konular 30 yıl önce de tartışılıyordu. Riskler nelerdir; Off Road Araçların Dik… Daha fazla okuyun: Araçla dik çıkış mı daha tehlikeli, yoksa dik iniş mi daha tehlikeli ?
• 
  Denge off-road‘un neresindedir ? Off- Road Araçlar Denge ve önemi nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  5 Mart 2020
  Bu günkü konumuz “Denge off-road ‘un neresindedir ve arazi araçlarında önemi nedir ?” : Bugün konumuz bir off road ekipman, araç teçhizatı veya mekanizma üzerine değil, bir kavram üzerine. “Denge” . Temel fizik kuralları çerçevesindeki tanımı ile, “bir cisim duruyorsa veya sabit hızla hareket ediyorsa dengede kabul edilir”. Peki, denge off-road sürüşünün neresindedir ve önemi nedir ? Eğer off-road ‘u… Daha fazla okuyun: Denge off-road‘un neresindedir ? Off- Road Araçlar Denge ve önemi nedir ?
• 
  Off-Road Araçlar da “Orta Kilit” ve Önemi Nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  4 Mart 2020
  Bu günkü konumuz “Off Road Orta Kilit” Off-road ve diferansiyel ilişkisini incelediğim yazıma yapılan yorumlardan, diferansiyel orta kilit konusunda bir kavram kargaşası olduğunu fark ettim. Bu konuya olabildiğince açıklık getirmeye çalışacağım. 4×4 sistemler aslında tüm lastiklere eş zamanlı eşit güç gönderen sistemler değildir. Motor gücü elektrik akımı gibidir. Yani direncin az olduğu yöne akma eğilimi vardır. Güç üreten kısım motor (engine), bunu… Daha fazla okuyun: Off-Road Araçlar da “Orta Kilit” ve Önemi Nedir ?
• 
  4×4 Off-Road Araçlar da Diferansiyel ne işe yarar ? Diferansiyelin Büyük Önemi Nedir ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  4 Mart 2020
  Off-road ve diferansiyel :   Diferansiyel, offroad un en önemli unsurlarından biridir. 4×4 sandığımız bir aracın aslında neden 4×1 olduğunun cevabı burada gizli. Araziye çıkan herkesin bu temel bilgiye sahip olması ve arazi arabası ile hangi şartta ne yapabilir veya ne yapamazı yorumlaması gerekir. Cümlelerin hiçbiri alıntı değildir. Bilgilerin bir kısmı da özgün ve sadece bu yazıya ait akıl yürütmeleridir.… Daha fazla okuyun: 4×4 Off-Road Araçlar da Diferansiyel ne işe yarar ? Diferansiyelin Büyük Önemi Nedir ?
• 
  Off-Road Araç Seçimi Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyiz ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  2 Mart 2020
  İlk konumuz ; araziye çıkacağım, 4×4 araç seçimi yaparken dikkat etmeliyim ? Off road araç seçimi için majör faktör bence kişisel beğenidir. Arazici 4×4 aracına aşıktır. Zaten arazicinin gözü bu aşktan kör olmasa, böyle bir off road araç çeşitliliği olmaz. Herkes, “bu işin doğrusu budur” der ve bir tek arazi aracı üzerinde mutabık kalınıp sadece o araba kullanılırdı. Şimdi gelelim arazide… Daha fazla okuyun: Off-Road Araç Seçimi Yaparken Nelere Dikkat Etmeliyiz ?
• 
  Amatör Telsizci Belgesi nedir ? Ne işe yarar ? Nasıl alınır ?
  Süleyman Atılgan tarafından
  2 Mart 2020
  Amatör telsizci Belgesi Nedir ? Nereden alınır ? Bu günkü konumuz Amatör Telsizci Belgesi : Sevgili arkadaşlar bildiğiniz gibi her yıl 2 defa Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından , amatör telsizcilik sınavı yapılmaktadır. Geçen yıl ilk sınav 29 Mart 2020 Pazar günü yapıldı. Son başvuru tarihi ise 13 Mart 2020 idi. 2021 de ki güncel sınav tarihleri için Telsiz İşletme Müdürlüğü sayfasından bilgi alabilirsiniz.… Daha fazla okuyun: Amatör Telsizci Belgesi nedir ? Ne işe yarar ? Nasıl alınır ?

Amatör telsizci Belgesi Nedir ? Nereden alınır ?

Bu günkü konumuz Amatör Telsizci Belgesi : Sevgili arkadaşlar bildiğiniz gibi her yıl 2 defa Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından , amatör telsizcilik sınavı yapılmaktadır. Geçen yıl ilk sınav 29 Mart 2020 Pazar günü yapıldı. Son başvuru tarihi ise 13 Mart 2020 idi. 2021 de ki güncel sınav tarihleri için Telsiz İşletme Müdürlüğü sayfasından bilgi alabilirsiniz. Aşağıda, telsiz off-road hayatımızın neresinde ‘yi de ayrıca açıklamaya çalıştım. Amatör telsizcilik sınav süreci ile ilgili kendi öneri ve tespitlerimi sizlerle paylaşmak isterim. Öncelikle sınav bir bilgi sınavıdır. Yani günlük hayatımızda yaşam kültürü içinde elde edilen genel bilgilerle aşılabilecek bir sınav değildir. Daha önce konuya amatör telsize ilginiz olmamış ise, eğitim alanınız ilgili değil ise veya meraklı ve hızlı öğrenen bir yapınız yok ise, kısa zaman içinde sınavda başarılı olacak bilgileri edinmeniz çok mümkün olamayacaktır. Bu durum sınava girmenize engel olmadığı gibi, sınavda başarılı olmanıza da engel değildir aslında. Bu durumda genel olarak izlenen yol, konu odaklı çalışma yerine soru odaklı çalışma olacaktır. Aşağıda hem kendi izlediğim yol hem de önerilerimle ilgili bilgileri aktaracağım. Ben Amatör telsizcilik belgemi üç sene önce aldım. Hedef olarak kendime ilk aşamada C sınıfı amatör telsizci belgesi koydum ve soru odaklı çalışmak yerine, konu odaklı çalışma yöntemini seçtim. Bilgi öğrenme açısından bu yöntemin daha doğru olduğu kanaatindeyim. İki sene önce de A sınıfı amatör telsizci belgesi belge almak için sınava tekrar girdim. Konular daha geniş ve teknik olduğu için ikinci girişimde izlediğim yol konu odaklı olduğu kadar soru odaklı da oldu.

Sadece Amatör Telsizci Belgesi ile Kullanılabilen Telsizler

Bizler ise arazide yukarıdaki cihazlardan ziyade, dual band olarak bilinen VHF ve UHF bandlarında hizmet veren 5-8 Watt el telsizleri veya 25-40 Watt araç cihazlarını kullanıyoruz. Bu telsizleri bulundurmak için mutlaka Amatör Telsizci olma zorunluluğu vardır. Belgesiz olarak telsiz bulundurma ile ilgili altından kalkılamayacak büyüklükte maddi yaptırımlar söz konusudur. Amatör telsizci belgesi (yanlış bilmiyorsam 100,000.00 TL) Bu yüzden dual band telsiz cihazımız var ise mutlaka amatör telsiz belgemizi de alalım.

Amatör Telsizci Belgesi Zorunlu Olmayan Telsizler

Offroad ‘cular açısından Amatör Telsizci Belgesi sınıfının önemi daha çok nerede biraz ona da değinmek istiyorum. Aşağıda verdiğim kaynaklarda bulabileceğiniz band planlarında, gerek frekans kullanımı gerekse cihaz gücü açısından, sınıflara bağlı olarak sınırlayıcı unsurlar vardır. Eskiden arazide CB TELSİZ (citizen band, halk bandı) olarak bilinen 27 Mhz cihazlar  özellikle offroad ‘da yaygındı. Bu cihazlar herhangi bir lisans veya belge gerektirmemekte. Sadece, 4 Watt güç sınırı dahilinde cihazlar kullanılmalı. Ancak güncel offroad kullanıcılarında CB cihaz ya yok, ya da olsa bile aktif değil. Bunun yerine daha çok, PMR el cihazları kullanılmakta. Bu cihazlar da 446 Mhz bandında ve 0.5 Watt güç sınırında olmak ve cihazların başka frekanslara erişimi kısıtlanmış olmak kaydıyla lisans veya belge gerektirmemekte. Buraya kadar herhangi bir belge almadan telsiz kullanabileceğinizi anlamış olmalısınız. Yukarıdaki sınırlar dahilinde herhangi bir belge ve lisansa ihtiyacımız yok.

Amatör Telsizci Sınıfları

Şimdi amatör telsizlerde sınıf ile ilgili bilgiyi aktarayım. Yukarıda bahsettiğimiz 144-146 ve 430- 440 bandında çalışan cihazlar, C sınıfı amatör telsizciler tarafından 5 Watt güç sınırına, A ve B sınıfı amatör telsizciler tarafından 75 Watt güç sınırına kadar kullanılabilir. Yani C sınıfı amatör telsizci iseniz, 8 Watt el telsizi veya 25 Watt araç telsizi kullanamazsınız. Bu yüzden nihai hedefiniz asgari B sınıfı olmalı.

Amatör Telsizcilik Mevzuatı

1-) Resmi Gazetede yayınlanan, “Özel Telsiz Sistemleri Yönetmeliği” kaynak olarak kullanabilir.
2-) Kıyı Liman Genel Müdürlüğünün tarafından “KIYI EMNİYETİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AMATÖR TELSİZCİLİK SINAV VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ” ile düzenlenmiş mevzuat da yer alan sınav soruları doğrudan Telsiz İşletme Müdürlüğü web sayfasında yayınlanmaktadır. Ayrıca Amatör Telsizcilik Sınavı Soru Bankası da faydalandığım kaynaklardan biri. Soru ve sınav çalışmalarında oldukça hızlandırıcı bir uygulama olan, Bekir AYBAR (TA8LBA) tarafından hazırlanan “Amatör Telsiz Sınavı” cep telefonu uygulamasını indirmenizi şiddetle tavsiye ederim. Google Play ‘de “Amatör Telsiz Sınavı Android Uygulaması” olarak görüntüleyebileceğiniz, BAYBAR geliştiricisi tarafından yazılan program gelecektir. Program hem soru bankasının tamamını sunmakta, hem de örnek sınavlar ile durumunuzu değerlendirmenize yardımcı olmakta. WEB tabanlı benzer bir kaynağa da https://antrak.org.tr/online-sinav/ linkinden ulaşabilirsiniz.

Amatör Telsizcilik Sınavı

Çalışma sistematiği içerisinde ulaşabildiğim kaynakları ve kendi çalışmalarımı sizlerle paylaşacağım. Kendi çalışmalarımı aşağıda aktaracağım, ancak diğer kaynakları hem emeğe saygı hem de telif hakları nedeniyle, ismen değineceğim varsa linklerini paylaşacağım. Bunlar benim ulaşabildiğim kaynaklardır. Bunların dışında önerileri olan arkadaşlarımız da yorumlarda kendi önerilerini ve dokümanlarını paylaşırlar ise, uzun yıllar fayda sağlayacak bir arşiv paylaşımı oluşturmuş oluruz. Konuların çalışılması için, TRAC ESKİŞEHİR ŞUBESİ (TA2KF) tarafından hazırlanan bir dokümandan faydalandım.
Google da “trac sınav hazırlık pdf” yazarsanız ilk gelecek linkte karşınıza çıkacaktır.

Amatör Telsizci Sınavına Hazırlık

Şimdi gelelim kendi çalışmalarıma.
Aşağıda tamamı bulunmakta. Amatör Telsizci Sınavı üç bölümden oluşmakta ve bu bölümler 1- AMATÖR TELSİZCİ İŞLETME SINAVI 2 – AMATÖR TELSİZCİ TEKNİK SINAVI 3 – AMATÖR TELSİZCİ ULUSAL VE ULUSLAR ARASI DÜZENLEMELER SINAVI‘dır.
1. Bölüm olan AMATÖR TELSİZCİ İŞLETME SINAVI için özet bir çalışma yaptım. Altı sayfalık bu dokümandaki bilgileri öğrenir iseniz, amatör telsizci sınavı soru bankasında yer alan işletme bölümüne ait tüm soruları yapacağınızı garanti ederim. Sadece Fonotik alfabeye değinmedim. Onu da ezberlemenizi tavsiye ediyorum zaten.
Örneğin;
Uluslar arası çağrı kodları ile ilgili yüzlerce kod olmasına rağmen, amatör telsizci sınavı soru bankasında sadece 7 ülke için soru var.
Hangi ilin hangi bölgede olduğu ile ilgili soru bankasında sadece 8 il var.
Q kodları ve muhtelif kısaltmalar ile ilgili oldukça azaltılmış bir özet mevcut.
Frekans band planı üzerinde 15 satırlık bilgi ile tüm soruları yapmanız mümkün.
Mors alfabesinde ezberleyeceğiniz 10 harf ile tüm soruları yapabilirsiniz.
Maalesef bu çalışma şimdilik sadece 1inci bölüm ve kısmen 2inci bölüm soru bankası için mevcut. 2inci bölümün kalanı ve 3üncü bölüm için çalışmalarım devam ediyor yetişir ise sınavdan önce dosyalar kısmına yükleme yapacağım. Hazırlık içinde olan herkese başarılar dilerim. Belgesi olmayan arkadaşlarımızı da, müteakip dönemde mutlaka belge almalarını tavsiye ederim.

Amatör Telsiz İşletme Sınav Soruları – Bölgeler :

Edirne       -> 1Ankara      -> 2Manisa      -> 3Adana       -> 5Yozgat       -> 6Erzincan   -> 7Malatya     -> 8Şanlıurfa   -> 8

Amatör Telsiz İşletme Sınav Soruları – Çağrı İşaretleri :

DL : Almanya VK : Avustralya ON : Belçika PY : Brezilya LA : Norveç EA : İspanya LZ : Bulgaristan K soneki : Dernek, klüp TA2KA

Amatör Telsiz İşletme Sınav Soruları – Q kodları:

QTR : Saat kaç QRV : Göndermeye geçmeden önce, Hazır mısın QRS : Daha yavaş gönderin QRX : Beni tekrar ne zaman arayacaksınız QSK : Beni duyabiliyor musunuz QTH : Mevkiniz neresidir, İstasyonunuzun tam olarak yeri neresidir QSY  : Frekans değiştirdiğinizi belirtmek için QST  : Genel mesaj, duyuru, bülten QRL  : Meşgulüm QRT  : Göndermeyi durdurayım mı QRZ  : Kendini tanıtır mısın, Beni kim çağırıyor QSV  : Bir dizi V harfi göndereyim mi QRM : Diğer istasyonlardan parazit aldığınız belirtir AR     : Over, Yayın sonu CQ     : Genel çağrı CL     : Closing, Haberleşmeyi tamamen kesiyorum, İstasyonumu Kapatıyorum 73     : Selamlar

Amatör Telsiz İşletme Sınav Soruları – Tanım ve Kısaltmalar :

Amatör Telsiz Frekans Band Planı :

Amatör Telsizci Sınav Soruları – Mors Alfabesi :

Amatör telsiz sınavında kullanılan tüm harfler. Sadece koyu olanlar bilinirse, çıkarım yapılarak hepsi yapılabilir. –       : A– . . .   : B.          : E. . – .   : F– – .     : G. . . .    : H. .        : I,İ. – – –  : J– . –    : K. – . .  : L_ .     : N– – –   : O. – – .  : P. – .     : R. . .     : S-         : T. . –     : U. . . –   : V– . – –  : Y- – . .  : Z

Amatör Telsiz Hakkında

CW modunda, karşıdaki operatörün becerisine göre gönderme yapılır. Radyo sinyallerinin yayılmasında kullanılan kritik açı, belirli iyonosfer şartlarında bir radyo dalgasının dünyaya dönen en yüksek açısıdır. Amatör telsiz telgraf haberleşmesi için istasyon açıldığında yapılacak ilk işlem, kısa bir süre dinleme yaparak haberleşme koşullarının uygun olup olmadığını tespit etmek ve bandda çalışan istasyon bulunup bulunmadığına bakmaktır. QSL Kartları, Yapılan bir görüşme (QSO) sonunda görüşmeyi onaylamak amacı ile kullanılır. Amatör telsizciler arasında yapılan haberleşmenin alındığını veya anlaşıldığını belirten ve birbirlerine bu durumu onaylatmak için gönderilen belgedir Amatör telsizciler tarafından kullanılan telgraf kodu, Uluslararası mors kodu Tek telli hatlar, iki telli paralel hatlar, koaksiyel hatların hepsi transmisyon hattı çeşididir Herhangi bir alıcının S metre‟sinde okunan değer, alıcı antenine gelen sinyal seviyesini belirler. Bir elektromağnetik dalganın polarizasyonu, verici anteninin toprağa göre açısına bağlıdır. İstenmeyen radyasyonların, ayarlanmış bir antenden yayılma riskini minimum yapabilmek için, filtre veya zayıflatıcı kullanılmalıdır.435 Mhz de bir yagi anten, UHF TV antenine doğru çevrilir ise, RF giriş katında aşırı yükleme olur. HF çalışması, yakınındaki bir TV alıcısını enterfere edebilir. Enterferensa neden olan sinyaller TV anteni kablosunun ekranı ve/veya IF katı yoluyla TV ‘ye ulaşır CQ Çağrısı yapılırken, daima CW kullanılır. Enterferans riskini azaltmak için, bir UHF TV anteni, kısa dalga verici anteninden, mümkün olduğunca uzağa yerleştirilmelidir. Başka bir istasyonla konuşuyorken bir acil durum çağrısı duymuşsanız, derhal konuşmayı bırakınız ve acil duruma cevap veriniz. VHF bandında haberleşme için elektromanyetik dalgaların yayılımı direkt dalgalar şeklinde gerçekleşir İki istasyon arasında gönderilen test mesajlarının başına ve sonuna TEST kelimesi ilave edilmelidir. Amatör telsiz istasyonunda bulunan mesaj kayıt defterinde kullanılan antenin cinsinin bulunması gerek yoktur. Amatör telsizciler şifreli haberleşme yapamaz. Bir amatör telsiz istasyonunda bulunan mesaj kayıt defterine (log-book) Hava durumu kaydedilmez. Herhangi bir istasyon çağrıldığında ve bağlantı kurulduğunda ;Her bağlantı sonunda çağrı işaretleri tekrarlanır, Simplex kanalda görüşülüyorsa ve uzun süreli görüşülecekse boş bir simplex kanala geçilmeli, Amatör telsiz konuşmalarında cümleler kısa net ve anlaşılır olmalı. Bir alıcı –vericideki susturma kontrolünün amacı, hiçbir sinyal alınmadığı zaman gürültüyü kesmektir Paket data gönderen amatör telsiz istasyonunda mikrofon kullanılmaz. Amatör Telsiz Hizmetinin beş amacından iki tanesi, eğitimli telsiz operatörleri ile elektronik uzmanlarının sayısını artırmak ve uluslararası saygınlığı geliştirmektir. İş yürütmek için amatör telsiz kullanılamaz. Yalnızca uçağa komuta eden pilotun onayı ile ve uçağın telsiz teçhizatını kullanmadan uçakta çalıştırabilirsiniz Gönderilecek frekansı seçerken, frekansın meşgul olup olmadığını belirlemek için dinleme yapılır. Herhangi bir istasyonla temas kurmak için, çağrı işaretinizi takiben CQCQ ‘nun bir çağrısına cevap verirken, diğer istasyonun çağrı işaretini takiben kendi çağrı işaretinizi göndermelisiniz. Frekansı kullanan iki istasyon arasındaki konuşmayı kesmenin uygun yolu, onların gönderimleri arasında kendi çağrı işaretini söylemektir

Amatör Telsiz Teknik

Amatör Telsiz Dalgaları : l (dalga boyu) = V (hız) / f (frekans)15 m = (300,000,000 m/s) /20,000,000 Hz Dirençler :Seri       : R=R1 + R2 + R3Paralel : 1/R = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3

Amatör Telsiz Dirençleri :Seri       : R=R1 + R2 + R3Paralel : 1/R = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3

Amatör Telsiz Kondansatörler :Seri      : 1/C = 1/C1 + 1/C2 + 1/C3Paralel : C=C1 + C2 + C3

Amatör Telsiz Formüller : Ohm Kanunu : R (ohm) = V (volt) / I (amper)Güç                  : W (watt) = I ^2 * RSinüs dalgası : Vrms = Vpeak / Ö2 Ö2~1.41

Telsiz Antenleri, Frekanslar ve Telsizler Hakkında Gerekli Bilgiler

Duran dalga oranı (SWR), 0 olamaz. Bir SSB vericisinin çıkış katında A sınıfı yükselteç kullanılır. Bir SSB vericisinin dengeli modülatör çıkışında, sadece çift yan band vardır. Kazancı en yüksek olan anten YAGİ tipi antendir. Trap (kapanlı) antenin avantajı çok banda çalışabilmesidir Şehir merkezine konacak röle anteni için en uygun anten, çeyrek dalga dikey antendir. İletim halinde olan bir germanyum diyod’un uçları arasındaki voltaj düşümü yaklaşık 0.3 V Transformatörler, alternatif akımın endüksiyon yolu ile bir devreden başka bir devreye aktarılması prensibi ile çalışır. Bir güç kaynağının beslediği devrede yük akımı geniş sınırlar içinde hızla değişiyor ise, bu güç kaynağının çıkışında, girişi şok bobinli kondansatör filtre kullanılmalıdır Bir RF filtrede kullanılacak kondansatör Seramik kondansatördür. Bir yükselteçte çıkış gücü dBm cinsinden veriliyor. Aynı gücün Watt cinsinden değeri hesaplanırken alınan referans çarpan değeri 1 miliwatt dır. Zenerdiyodun kullanılmasının ana amacı, sabit gerilim elde etmektir. Toprak (yer) dalgaları, Alçak frekans – uzun mesafe haberleşmede kullanılır. Güneş lekelerinin ve buna bağlı patlamaların, yüksek frekans haberleşmesini etkilediği bilinmektedir. Bu etkinin periyodu 11 yıldır Kollektör ve fırça teması zayıf bir elektrik motoru, geniş bandlı ve devamlı bir enterferans kaynağıdır. Fading nedir ? Çok atlamalı çeşitli telsiz dalgalarının, birbirlerini bazen yok ederek, bazen de kuvvetlendirerek aynı noktaya erişmeleri halinde fading oluşur. Geniş bandlı bir güç kuvvetlendirici çıkışında, alçak geçiren filtre kullanılır. Çıkışında band geçiren filtre ile donatılmış bir VHF verici, sadece istenilen frekansları en az kayıpla geçirir RF akımları ile çalışan bir elektronik cihaz, mümkün olduğunca iyi ekranlanmalıdır AGC katının işlevi, otomatik kazanç kontrolüdür. (automatic gain control) Bir çıkış katının aşırı sürülmesi, yüksek seviyeli harmonik üretir.

Süleyman Atılganİletişim: Facebook & Instagram